Strona 1 z 1

Boeing 367-80, KC 135A,E,R , C-135, RC 135

: 13 maja 2025, 12:29
autor: Pawel_S
Cześć ,

Kilka lat temu poświęciłem sporo czasu na zgłębienie historii Boeinga 367-80 , który był materiałem wyjściowym do powstania C-135, KC 135 A,E i R oraz wszelkiej maści RC-135. Powstało w sumie ponad 700 maszyn tego typu w ciągu zaledwie 8 lat (tzw. złota era białego człowieka 1957-1965).
Wówczas natrafiłem na ciekawą stronę weterana, który służył na RC-135S Rivet Ball a.k.a Wanda Belle ( od imienia córki szefa porjektu Big Safari , O'Reara), dzisiaj w trakcie pewnej rozmowy przypomniałem sobie o niej:

http://rc135.com/0000/INDEX.HTM

W tym wątku będę w miarę możliwości starał się przybliżyć historie tamtych czasów, gdyż był to czas niezwykle ciekawy, w którym to wyprodukowano maszyny, które do dziś stanowią trzon amerykańskiego USAF.

Pozdrawiam

P.S.

Suplement: https://irp.fas.org/program/collect/rivet_ball.htm

Boeing 367-80

: 13 czerwca 2025, 23:37
autor: Pawel_S
Boeing 367-80 "Dash-80"

Po II wojnie światowej brytyjskie i kanadyjskie firmy oraz firma Boeing zdały sobie sprawę, że nowe silniki turbinowe gazowe opracowane podczas II wojny stanowią doskonałą podstawę dla lepszego samolotu transportowego. Brytyjski "Comet" co prawda poleciał jako pierwszy, ale Boeing zdecydował, że elastyczne, odchylone skrzydła zapewnią większą prędkość, lepszy komfort lotu i poprawioną ekonomikę. Boeing zdobył doświadczenie w zakresie silników odrzutowych i skrzydeł o odchylonym profilu na bombowcach B-47 i B-52, które miały swoje pierwsze loty w 1947 i 1952.
Wiele wstępnych badań projektowych dotyczących transportu odrzutowego przeprowadzono w Boeingu od końca II wojny światowej do 1951 roku.

Prototyp, model 367-80, został zatwierdzony w 1952 roku. Wkrótce stał się znany po prostu jako Dash 80. Chociaż Dash 80 był ściśle prototypem, został zaprojektowany tak żeby wersja produkcyjna (707) miała wystarczający zasięg, aby przekroczyć północny Atlantyk (loty Nowy Jork - Londyn).

Boeing zaprojektował i zbudował Dash 80 w tajemnicy.
Do napędu użyto silnika J57 (JT3C) Pratt & Whitney, który został opracowany na początku lat 50. XX wieku. J57 - pierwszy raz uruchomiony w styczniu 1950 roku był pierwszym w Stanach Zjednoczonych silnikiem o ciągu 10 000 funtów (45 kN) . W latach 50-tych silnik J57 był niezwykle popularny, z licznymi zastosowaniami wojskowymi. Produkcja szła w tysiącach egzemplarzy, co doprowadziło do powstania bardzo niezawodnego silnika. W związku z tym dla Boeinga naturalnym było wybranie cywilnej wersji J57 - JT3C do swojego samolotu odrzutowego (presja na zmniejszenie hałasu odrzutowca i zużycia paliwa spowodowała później, że P&W zastosowało innowacyjną modyfikację, aby przekształcić silnik turboodrzutowy JT3C w dwuwałowy silnik turbowentylatorowy JT3D stosowany do dziś m.in. w Awacsach NATO i USAF - wersja wojskowa TF33)

Prezentacja możliwości "dymienia i hałasu" JT3C na przykładzie Boeinga 707 Pan Am i KC-135 A (wariant A oznacza silnik J57):

https://www.youtube.com/watch?v=GBTtfbiLREs
https://www.youtube.com/watch?v=5nslGTn0gM4


Obrazek

tłumiki silnika J57
żródło:https://www.asme.org/wwwasmeorg/media/r ... 367-80.pdf


Samolot Dash 80 odbył swój pierwszy lot 15 lipca 1954 roku.


Obrazek


W ramach programu demonstracyjnego Dash 80, szef Boeinga, Bill Allen zaprosił przedstawicieli Aircraft Industries Association (AIA) i International Air Transport Association (IATA) na wyścigi hydroplanów Seafair i Gold Cup Hydroplane Races w Seattle, które odbyły się na jeziorze Washington 6 sierpnia 1955 roku. Dash 80 miał wykonać prosty przelot, ale pilot testowy Boeinga Alvin „Tex” Johnston zamiast tego wykonał dwie beczki.

https://www.youtube.com/watch?v=dyU9mzwadlk

Następnego dnia Allen wezwał Johnstona do swojego biura i powiedział mu, żeby więcej nie wykonywał takiego manewru, na co Johnston odpowiedział, że po prostu „sprzedaje samoloty” i zapewnił, że takie działanie jest całkowicie bezpieczne.
Główny pilot doświadczalny Boeinga John Cashman oświadczył, że tuż przed pilotowaniem pierwszego lotu Boeinga 777 12 czerwca 1994 r. otrzymał od ówczesnego prezesa Boeinga Phila Condita ostatnie instrukcje : „Żadnych beczek”.


Samolot został zbudowany z funduszy firmy równych jednej czwartej wartości netto firmy, co stanowiło duże ryzyko. Z tego prototypu powstał wojskowy tankowiec KC135 oraz samolot pasażerski 707. Model 707 został protoplastą wielu samolotów komercyjnych o podobnej konfiguracji w Stanach Zjednoczonych i Europie, w tym DC-8 oraz modeli Boeinga 737, 747, 767 oraz 777.
Dash 80 był pierwszym samolotem pasażerskim, który był wystarczająco ekonomiczny, aby uwolnić amerykańskie linie lotnicze od subsydiów. Dzięki swojej prędkości, uczynił świat mniejszym.

Po zrealizowaniu pierwszej produkcyjnej wersji 707 w 1957 roku, Dash 80 został dostosowany do ogólnego samolotu eksperymentalnego i używany przez Boeinga do testowania różnych nowych technologii i systemów. Jednym z jego najważniejszych zadań pod koniec lat 50. było testowanie systemów dla nowego Boeinga 727 , w tym zamontowanie piątego silnika w tylnej części kadłuba. Inne testy obejmowały eksperymenty z różnymi kształtami profilu aerodynamicznego i szeregiem urządzeń o dużej sile nośnej, takich jak klapy nadmuchowe , w których sprężone powietrze upuszczane z silników jest kierowane nad klapy w celu zwiększenia siły nośnej podczas startu i lądowania.

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Dzięki komfortowi lotu, popularności i ekonomice, zbliżył ludzi na całym świecie. Sprzedaż ponad połowy jego potomków międzynarodowym przewoźnikom przyczyniła się do znacznego wpływu na bilans handlowy USA. W 1972 roku Boeing przekazał Dash 80 do Narodowego Muzeum Lotnictwa i Przestrzeni Kosmicznej.

Samolot i jego produkcyjne pochodne, 707 i KC-135, były znacznie szybsze niż samoloty napędzane silnikami tłokowymi, które zastępowały, i mogły latać na lepszych (wyższych) wysokościach. Były w stanie korzystać z istniejących lotnisk, które miały co najmniej 7,000 stóp długości. Dash 80 zapewniał lepszy komfort podróży dla pasażerów - silniki turbinowe wykazywały przyjemny brak wibracji, a elastyczne, cofnięte skrzydła zapewniały lepszą aerodynamike. Była lepsza, ponieważ wznoszący podmuch wygina cofnięte skrzydło, tak że końcówka skrzydła podlega redukcji lokalnego kąta natarcia. Daje to działanie amortyzujące i stabilniejszy lot w trudnych warunkach powietrznych. Ekonomia Dash 80 była lepsza niż ekonomia najbardziej udanego samolotu z silnikiem tłokowym tamtych czasów, DC-6B. Koszty na miejsce-milę dla Dash 80/707 były od 20 do 30 procent niższe. 707 miał lepszą niezawodność w eksploatacji niż samoloty z silnikami tłokowymi.
Doświadczenia z bombowców Boeing B-47 i B-52 były przydatne w mechanicznym projektowaniu wielu cech Dash 80. Należą do nich lokalizacje gondoli silnikowych poniżej i przed skrzydłem, tłumik skrętu (B-47), regulowany stabilizator poziomy (B-52) oraz spoilery skrzydłowe (B-52).

Po obejrzeniu prototypu Dasha 80 w 1954 roku generał sił powietrznych Curtis LeMay, dowódca Dowództwa Lotnictwa Strategicznego, przekonał rząd do zakupu Dash 80 w wersji tankowca. Niebawem rozpoczęła się produkcja KC-135, której łączny wolumen w ciągu 8 lat produkcji wyniósł ponad 800(!) sztuk.

Film promocyjny:

https://www.youtube.com/watch?v=BrzJpLZKdWQ część 1
https://www.youtube.com/watch?v=1G3JE2nOsuU część 2

Źródła:

https://www.asme.org/wwwasmeorg/media/r ... 367-80.pdf
https://en.wikipedia.org/wiki/Boeing_367-80
https://en.wikipedia.org/wiki/Pratt_%26_Whitney_J57
Robert S Hopkins III "The Boeing KC-135 Stratotanker: More Than a Tanker"

Re: Boeing "Kerosene Cargo" KC-135

: 16 sierpnia 2025, 08:16
autor: Pawel_S
Ponad 70 lat temu narodziła się idea tankowca zdolnego dotrzymać kroku technologicznie zaawansowanym samolotom odrzutowym . Pomysł stał się rzeczywistością, a KC 135 miał pozostawić swój ślad na kolejne dziesięciolecia, i na stałe zapisać się w historii lotnictwa.

K w oznaczeniu USAF oznacza tankowiec (od kerosene, kerozyny - nafty lotniczej).
C oznacza Cargo

„KC-135 narodził się z konieczności i innowacji” — powiedział Michael Lombardi, historyk korporacyjny The Boeing Company w artykule z lipca 2006 r. „Na początku lat 50. Strategic Air Command zaczęło używać nowego, napędzanego odrzutowcem Boeinga B-52 Stratofortress, który dzięki tankowaniu w locie był w stanie atakować cele w dowolnym miejscu na świecie”.

Różnice technologiczne między napędzanym śmigłem KC-97 Stratotanker, głównym tankowcem powietrznym SAC w tamtym czasie, a nowszymi samolotami z napędem odrzutowym okazały się olbrzymie.

„Chociaż KC-97 mógł tankować samoloty w locie i tankował je, było to problematyczne ze względu na niską prędkość i ograniczone możliwości wysokościowe KC-97” — powiedział Mark Morgan, historyk Air Mobility Command. „SAC chciał tankowca napędzanego odrzutowcem, który umożliwiłby bombowcom przyjmowanie większej ilości paliwa, na większych wysokościach i szybciej, przyczyniając się w ten sposób do sukcesu ich misji”.

Aby nadążyć za rozwijającą się flotą taktyczną i strategiczną, wkrótce opracowano plany KC-135 i rozpoczęto produkcje w zakładzie Boeinga w Renton w stanie Waszyngton.

Produkcja ulepszonego tankowca rozpoczęła się w 1954 r., a pierwszy model produkcyjny KC-135A, numer seryjny 55-3118, zjechał z linii montażowej podczas ceremonii 18 lipca 1956 r., powiedział Morgan.

Samolot, nazywany „City of Renton”, ważył łącznie 275 000 funtów i miał prędkość maksymalną 600 mil na godzinę.

„Są zbudowane jak czołg” — powiedział płk Phil Heseltine, zastępca dowódcy 22. Skrzydła Lotnictwa Tankującego. „Są prawdopodobnie o 150 procent mocniejsze, niż ktokolwiek potrzebowałby w samolocie”.

31 sierpnia 1956 r. samolot 55-3118 odbył swój pierwszy lot w zakładzie Boeinga, w którym został wyprodukowany.

Obrazek

Film promocyjny

https://youtu.be/rGqdEsglaRY?si=la1_kutVcqwwWWu4

Po ostatecznych testach i modyfikacjach samolot został dostarczony do Air Force's Air Material Command w bazie lotniczej Tinker w Oklahomie 24 stycznia 1957 r.
KC-135 55-3118 wszedł jako pierwszy do służby w US Air Force 28 czerwca 1957 r. Łącznie zbudowano 732 KC-135 w długiej i wydajnej serii produkcyjnej.Ponadto Boeing zbudował 88 samolotów w ponad 30 różnych konfiguracjach do innych zastosowań USAF, takich jak transport ładunków, latające stanowiska dowodzenia, rozpoznanie elektroniczne i fotomapowanie. Ostatni z tych samolotów specjalnego przeznaczenia dostarczono pod koniec 1966 r.

Rodzina samolotów KC-135 przypomina wyglądem komercyjny samolot 707, ale została zaprojektowana zgodnie z unikalnymi specyfikacjami wojskowymi.
 KC-135 jest podobny wyglądem do 707, ale ma węższy kadłub (144 cale =3.66m vs 148 cali= 3.76m,jednak szerszy niż 367-80, który ma 132 cale = 3,35m o ok 30 cm) i jest krótszy od 707 ( 707= 46.51m, KC135=41,53m, 367-80 =39,88m)
KC-135 jest starszy od 707 i pod względem konstrukcyjnym znacznie różni się od cywilnego samolotu pasażerskiego.
Od 400 do 500 tankowców (w zależności od źródeł), wszystkie zbudowane przez Boeinga w zakładach w Seattle, nadal jest w użyciu (cześć w służbie czynnej, cześć w rezerwach sił powietrznych, część w gwardii narodowej) Pozostałe sprawne - głównie wersje KC-135E znajdują się w magazynach i mogą zostać przywrócone do lotów (kongres nie zgodził się na złomowanie).
Do napędu został użyty silnik J-57.

Obrazek

W 1981 roku rozpoczęto również prace nad przebudową dużej części floty C/KC-135A na silniki turbowentylatorowe, aby zastąpić głośne, dymiące i nieefektywne silniki turboodrzutowe J57-P-59W. Z dwóch programów najmniej ambitnym było unowocześnienie ponad 160 tankowców KC-135A Gwardii Narodowej Sił Powietrznych i Rezerwy Sił Powietrznych (wraz z niewielką liczbą samolotów EC/NKC/RC-135 do misji specjalnych) poprzez zamontowanie odnowionych silników TF33-PW-102 pochodzących z używanych samolotów pasażerskich 707. Po modyfikacji samoloty przemianowano na KC-135E.

Obrazek

Montaż TF33 zapewnia kilka ważnych ulepszeń w stosunku do oryginalnego J57. Większy ciąg pozwalał samolotowi operować z dużo większymi marginesami bezpieczeństwa niż było to możliwe wcześniej i korzystać z krótszych pasów startowych. Po drugie, silniki wentylatorowe są bardziej wydajne, oferując oszczędności kosztów i większe odciążenie paliwem w podobnych profilach misji. Ponadto hałas i zanieczyszczenie powietrza są znacznie zmniejszone, co jest głównym czynnikiem dla jednostek Gwardii operujących z lotnisk cywilnych, jak również TF33 zawierają odwracacze ciągu dla zwiększenia bezpieczeństwa podczas lądowania.

W 1980 roku Boeing ogłosił duży program modernizacji samolotu KC-135, obejmujący montaż silnika turbowentylatorowego CFM56 (oznaczenie wojskowe F108) firmy CFM International, który zapewniał znacznie większą oszczędność paliwa, redukcję hałasu i elastyczność operacyjną niż TF33 modelu E. Wprowadzono również Quick Start Auxiliary Power Unit (QSAS), charakteryzujący się otworami wlotowymi i wylotowymi po stronie portu tylnego kadłuba, co umożliwia samolotowi wykonywanie autonomicznych operacji z trudno dostępnych miejsc. Pod oznaczeniem firmy KC-135R pierwsza konwersja wzbiła się w powietrze 4 sierpnia 1982 roku.

Obrazek

Oznaczony jako KC-135R w służbie (drugi raz, kiedy zastosowano to oznaczenie, wcześniej był to wariant rozpoznawczy KC-135A), pierwsza dostawa miała miejsce w lipcu 1984 r
Boeing dostarczył około 400 KC-135R z nowymi silnikami z kontraktu na około 432 zestawy z nowymi silnikami. Każdy zestaw zawierał rozpórki, gondole, 12,2 mil okablowania i inne elementy modyfikacji systemu.

KC-135R może rozładować o 50 procent więcej paliwa, jest o 25 procent bardziej oszczędny, kosztuje o 25 procent mniej w eksploatacji i jest o 96 procent (!) cichszy niż KC-135A. Ta zmodernizowana i ulepszona wersja tankowca KC-135 jest obecnie podstawą floty tankowców US Air Force.

Podczas operacji tankowania w powietrzu niemal całe wewnętrzne paliwo może być pompowane przez latający wysięgnik tankowca, główną metodę przesyłu paliwa KC-135. Specjalny hamownik w kształcie lotki, przymocowany do latającego wysięgnika i ciągnięty za nim, jest używany do tankowania samolotów wyposażonych w sondy. Na początku lat 90. przeprowadzono studium wykonalności, aby wyposażyć KC-135R w gondole skrzydłowe do tankowania samolotów wyposażonych w sondy ze służb amerykańskich i zagranicznych.

Program Multi-Point Refueling System to wysiłek mający na celu zwiększenie wydajności i elastyczności floty samolotów US Air Force do tankowania w powietrzu. Czterdzieści pięć samolotów KC-135R Stratotanker jest wyposażanych w możliwość tankowania za pomocą booma i probe and drogue w celu tankowania samolotów NATO i US Navy. W związku ze wzrostem liczby wspólnych i łączonych operacji wojskowych na całym świecie Departament Obrony nakazał Siłom Powietrznym wyposażenie części floty samolotów KC-135 w możliwość tankowania zarówno samolotów próbę and drogue, jak i samolotów z odbiornikiem boom podczas tej samej misji. To również możliwość tankowania do dwóch samolotów probe and drogue w tym samym czasie.

Obrazek

Podczas lotu, duży, sterowalny wysięgnik samolotu jest kontrolowany przez operatora wysięgnika, powszechnie nazywanego „boomerem”. Wykonywane z pozycji leżącej w osłonie pod tylnym kadłubem, zapewnia doskonały widok na wysięgnik i samolot odbiorczy. Zazwyczaj boomer jest w kontakcie radiowym z samolotem odbiorczym. Zapewniona jest mała kolumna sterownicza, która jest połączona z powierzchniami sterowymi na końcu wysięgnika. Dodatkowe elementy sterujące służą do wysuwania i chowania wysięgnika oraz obsługi świateł, które dostarczają informacji o położeniu pilotom odbiorczym. Podłączenie odbywa się za pomocą wskazówek wydawanych samolotowi odbiorczemu za pośrednictwem systemu świateł umieszczonego na brzuchu KC-135, tuż za podwoziem przednim (ten sam system był używany w  KC-97 ).

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Wewnątrz KC-135 ma integralne zbiorniki skrzydłowe między dźwigarami i kolejne zbiorniki w dolnym płacie kadłuba, co daje łączną liczbe 22. Ogniwa paliwowe są wykonane z nylonowej tkaniny o grubości mniejszej niż jedna szesnasta cala, ogniwo ważące 80 funtów pomieści siedem ton paliwa! Układ paliwowy jest zarządzany z kokpitu przez drugiego pilota. Paliwo może być rozładowywane z szybkością 6500 funtów (2948 kg) na minutę. To wystarczająca ilość paliwa w ciągu jednej minuty, aby obsługiwać przeciętny samochód rodzinny przez rok.

Główna ładowna oferuje wystarczająco dużo miejsca na sześć standardowych palet ładunkowych typu 463L, które są ładowane przez boczne drzwi ładunkowe. W zależności od konfiguracji przechowywania paliwa, KC-135 może przewozić do 83 000 funtów (37 648 kg) ładunku lub 80 pasażerów. Czteroosobowa załoga składa się z dwóch pilotów, nawigatora i operatora wysięgnika.

Warianty:

KC-135A

Oryginalna wersja produkcyjna napędzana była czterema samolotami Pratt & Whitney J57 , wyprodukowano 732 egzemplarze. Początkowa partia produkcyjna licząca 29 samolotów otrzymała oznaczenie firmy Model 717-100A , podczas gdy późniejsze partie liczące 68 i 635 samolotów otrzymały odpowiednio oznaczenia 717-146 i 717-148 . 

NKC-135A

Skonfigurowany testowo KC-135A.

Obrazek

KC-135B

Wersja dowodzenia samolotem, wyposażona w silniki turbowentylatorowe, wyprodukowano 17 egzemplarzy. Wyposażona w możliwość tankowania w locie i przemianowana na EC-135C. Model 717-166 .

KC-135D

Wszystkie cztery samoloty RC-135A ( Pacer Swan ) zmodyfikowano do konfiguracji częściowo KC-135A w 1979 roku. Cztery samoloty (o numerach seryjnych 63-8058, 63-8059, 63-8060 i 63-8061 ) otrzymały unikalne oznaczenie KC-135D, ponieważ różniły się od KC-135A tym, że zostały zbudowane ze stanowiskiem inżyniera pokładowego na pokładzie lotniczym. Stanowisko inżyniera pokładowego zostało usunięte, gdy samoloty zmodyfikowano do standardów KC-135, ale zachowały one elektrycznie napędzany mechanizm napędu awaryjnego klap skrzydłowych i drugi pakiet klimatyzacji, który służył do chłodzenia pokładowych systemów fotomapowania RC-135A. Później, w 1990 r., wyposażono je w silniki Pratt & Whitney TF33, a kokpit zmodernizowano do standardów KC-135E. W 2007 r. samoloty te zostały wycofane z eksploatacji przez 309. AMARG w bazie Davis-Monthan AFB w Arizonie. 

KC-135E

Gwardia Narodowa Sił Powietrznych i Rezerwy Sił Powietrznych KC-135A z silnikami Pratt & Whitney TF33-PW-102 z wycofanych samolotów pasażerskich 707 (zmodyfikowano 161). Wszystkie modele samolotów E zostały wycofane przez 309. AMARG w bazie Davis-Monthan do września 2009 r. i zastąpione modelami R.

NKC-135E

KC-135E w konfiguracji testowej. 55-3132 NKC-135E „Big Crow I” i 63-8050 NKC-135B „Big Crow II” wykorzystane jako cele powietrzne dla lotniskowca Boeing YAL-1 Airborne Laser.

Obrazek

KC-135Q

KC-135A zmodyfikowany do transportu paliwa JP-7 niezbędnego dla samolotu SR-71 Blackbird, 56 zmodyfikowano

KC-135R (lata 60. XX wieku)

4 JC/KC-135A przebudowano na konfigurację Rivet Stand (później Rivet Quick ) w celu rozpoznania i oceny nadziemnych testów nuklearnych (55-3121, 59–1465, 59–1514, 58–0126; 58-0126 zastąpił 59-1465 po katastrofie w 1967 r.) . Te samoloty były napędzane silnikami Pratt & Whitney J57 i stacjonowały w Offutt AFB w Nebrasce .

KC-135R

Samoloty KC-135A i niektóre samoloty KC-135E zostały przebudowane na silniki CFM56 , przebudowano ponad 417 samolotów

KC-135R(RT)

KC-135R Stratotanker z odbiornikiem; osiem zmodyfikowanych z systemem odbiornika Boeing lub LTV i bezpiecznym radiem głosowym SATCOM. Trzy samoloty (60-0356, -0357 i -0362) zostały przerobione z RC-135D na tankowce, z których zachowały dodany sprzęt.

Obrazek

KC-135T

KC135Q wyposażone w silniki CFM56, zmodyfikowano 54 sztuki.

C-135F

Nowo zbudowana wersja dla Francji jako samolot o podwójnej roli tankowca/transportowca i samolotu transportowego.  Zbudowano 12 egzemplarzy dla francuskich sił powietrznych z dodaniem adaptera na wysięgniku do tankowania. 

Obrazek

C-135FR

11 zachowanych samolotów C-135F zmodernizowano w latach 1985–1988, instalując w nich silniki turbowentylatorowe CFM International F108. Później zmodyfikowano je, dodając moduły skrzydeł MPRS. 

Obrazek

EC-135Y

Powietrzny posterunek dowodzenia zmodyfikowany w 1984 r. w celu wsparcia CINCCENT . Samolot 55-3125 był jedynym EC-135Y. W przeciwieństwie do swojego siostrzanego EC-135N, był to prawdziwy tankowiec, który mógł również otrzymywać paliwo w locie. Pratt & Whitney TF33-PW-102. Przeniesiony do 309. AMARG w Davis-Monthan AFB, AZ.

Obrazek

KC-135 został pierwotnie zakupiony do wsparcia bombowców SAC, ale pod koniec lat 60. na teatrze działań w Azji Południowo-Wschodniej  zdolność KC-135 Stratotanker jako mnożnika siły wyszła na pierwszy plan. Tankowanie w powietrzu myśliwców -bombowców F-105 i F-4 , a także bombowców B-52, pozwalało na bombardowanie odległych celów i pozwalało misjom myśliwskim spędzać godziny na froncie, a nie kilka minut, co było dotychczas normalne ze względu na ograniczone rezerwy i wysokie zużycie paliwa myśliwców. Załogi KC-135 tankowały zarówno samoloty USAF, jak i Navy/ Marine Corps, chociaż musiały zmieniać adaptery w zależności od misji, ponieważ Navy i Marine Corps nie wyposażyły ​​swoich samolotów w gniazda latających wysięgników ponieważ system wysięgników USAF był niepraktyczny w przypadku operacji lotniskowców. Załogi pomagały również w sprowadzaniu uszkodzonych samolotów, które czasami mogły latać, będąc zasilane paliwem, do miejsca lądowania lub do wodowania (zwłaszcza te z przebitymi zbiornikami paliwa). KC-135 kontynuowały swoją rolę wsparcia taktycznego w późniejszych konfliktach, takich jak operacja Pustynna Burza i obecna strategia powietrzna.

Ostatni tankowiec został dostarczony do Air Force w 1965


https://www.931arw.afrc.af.mil/News/Art ... ker-legacy
https://www.theaviationzone.com/boeing- ... atotanker/
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Boeing_ ... ratotanker